ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΩΝ ΚΑΤΗΧΗΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ

Πρός
τόν Ἱερό Κλῆρο
καί τούς εὐσεβεῖς χριστιανούς
τῆς Μητροπόλεώς μας

Ἀγαπητοί Πατέρες καί ἀδελφοί,

Στή σύγ­χρο­νη ἐ­πο­χή, ὅ­που οἱ προ­κλή­σεις καί οἱ πε­ρι­σπα­σμοί εἶ­ναι πο­λυ­ά­ριθ­μοι, ἡ Ἐκ­κλη­σί­α μας στέ­κε­ται ὡς λι­μά­νι σω­τη­ρί­ας. Μέ­σα σέ αὐ­τό τό δυ­σμε­νές πε­ρι­βάλ­λον, μί­α ἀ­πό τίς πιό οὐ­σι­ώ­δεις καί δι­α­χρο­νι­κές ἀ­πο­στο­λές της εἶ­ναι ἡ Κα­τή­χη­ση, δη­λα­δή ἡ ὀρ­γα­νω­μέ­νη καί συ­στη­μα­τι­κή δι­δα­σκα­λί­α τῆς Πί­στε­ως.

Τήν ἐν­το­λή τῆς Κα­τη­χή­σε­ως τήν ἔ­δω­σε πρῶ­τος ὁ ἴ­διος ὁ Κύ­ριός μας Ἰ­η­σοῦς Χρι­στός. Λί­γο πρίν ἀ­πό τήν Ἀ­νά­λη­ψή Του εἶ­πε στούς μα­θη­τές Του: «Πηγαίνετε λοιπόν καί κάνετε μαθητές μου ὅλα τά ἔ­θνη, βα­πτί­ζον­τάς τους στό ὄ­νο­μα τοῦ Πα­τρός καί τοῦ Υἱ­οῦ καί τοῦ Ἁ­γί­ου Πνεύ­μα­τος καί διδάξτε τους νά τη­ροῦν ὅλες τίς ἐντολές πού σᾶς ἔδωσα» (Ματθ. 28, 19-20). Ἡ ἐν­το­λή αὐ­τή πε­ρι­λαμ­βά­νει δύ­ο βα­σι­κά στοι­χεῖ­α: τό ἕ­να εἶ­ναι τό βά­πτι­σμα καί τό ἄλ­λο ἡ δι­δα­σκα­λί­α, δη­λα­δή ἡ Κα­τή­χη­ση. Ἡ Κα­τή­χη­ση, ἑ­πο­μέ­νως, δέν ἀ­πο­τε­λεῖ ἕ­να νε­ό­κο­πο δη­μι­ούρ­γη­μα. Ἀ­πο­τε­λεῖ ἀ­να­πό­σπα­στο τμῆ­μα τῆς ζω­ῆς τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας ἀ­πό τά πρῶ­τα της βή­μα­τα.

Πράγ­μα­τι, οἱ Ἀ­πό­στο­λοι δί­δα­σκαν «ἐν τῷ ἱ­ε­ρῷ καί κατ᾿ οἶ­κον» (Πράξ. 5, 42), με­τα­δί­δον­τας τήν πί­στη τοῦ Χρι­στοῦ μέ λό­γο καί ἔρ­γο. Ἐ­πί­σης, προ­ε­τοί­μα­ζαν ὅ­σους ἤ­θε­λαν νά βα­πτι­στοῦν, μα­θαί­νον­τάς τους τίς βα­σι­κές ἀ­λή­θει­ες τῆς χρι­στι­α­νι­κῆς πί­στε­ως. Στούς πρώ­τους αἰ­ῶ­νες, μά­λι­στα, ὑ­πῆρ­χε ἡ τάξη τῶν «Κα­τη­χου­μέ­νων». Αὐ­τοί πα­ρα­κο­λου­θοῦ­σαν γιά με­γά­λο χρο­νι­κό δι­ά­στη­μα (με­ρι­κές φο­ρές καί γιά τρί­α χρό­νια) εἰ­δι­κά μα­θή­μα­τα πρίν τήν προ­σέ­λευ­σή τους στό μυ­στή­ριο τοῦ Βα­πτί­σμα­τος.

Γνω­ρί­ζου­με, ἀ­κό­μη, πώς με­γά­λοι Πα­τέ­ρες τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας μας, ὅ­πως ὁ Ἅ­γιος Κύ­ριλ­λος Ἱ­ε­ρο­σο­λύ­μων καί ὁ Ἅ­γιος Ἰ­ω­άν­νης ὁ Χρυ­σό­στο­μος, ἀ­φι­έ­ρω­σαν με­γά­λο μέ­ρος τοῦ ἔρ­γου τους στήν Κα­τή­χη­ση, γρά­φον­τας «Κα­τη­χη­τι­κές Ὁ­μι­λί­ες». Πρό­κει­ται, κυ­ρί­ως, γιά προ­βα­πτι­σμα­τι­κές ὁμιλίες. Σ᾽ αὐ­τές ἀναλύον­ταν οἱ βασικές ἀλήθειες τῆς Πί­στε­ως καί ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο ὄφειλαν νά ζοῦν οἱ χριστιανοί. Ὁ ἱ­ε­ρός Χρυ­σό­στο­μος, μά­λι­στα, στήν ὁ­μι­λί­α του «Πε­ρί Κα­τη­χή­σε­ως», το­νί­ζει τήν ἀ­νάγ­κη τῆς συ­νε­χοῦς δι­δα­σκα­λί­ας: «Ἡ Κα­τή­χη­ση εἶ­ναι ἡ σω­τη­ρί­α τῶν ψυ­χῶν. Εἶ­ναι ἡ ὁ­δός πρός τήν αἰ­ώ­νια ζωή». Μέ τά λό­για αὐ­τά ὑ­πο­γραμ­μί­ζει τήν ὕψιστη ση­μα­σί­α τῆς συ­στη­μα­τι­κῆς δι­δα­σκα­λί­ας γιά τή σω­στή δι­α­μόρ­φω­ση τοῦ χρι­στι­α­νι­κοῦ φρο­νή­μα­τος.

* * *

Μέ τή στα­δια­κή, ὅ­μως, ἐ­πι­κρά­τη­ση τοῦ νη­πι­ο­βα­πτι­σμοῦ ἡ Ἐκ­κλη­σί­α ἀ­νέ­θε­σε τό ἔρ­γο τῆς Κα­τη­χή­σε­ως στούς χρι­στια­νούς γο­νεῖς καί τούς ἀ­να­δό­χους τῶν παι­δι­ῶν. Ὡ­στό­σο στήν πρά­ξη, ὅ­πως γνω­ρί­ζου­με, καί ὁ ρό­λος τοῦ ἀ­να­δό­χου ἀ­πο­δυ­να­μώ­θη­κε καί οἱ γο­νεῖς, δυ­στυ­χῶς, δέν δί­νουν ἰ­δι­αί­τε­ρη ση­μα­σί­α στή χρι­στι­α­νι­κή ἀ­γω­γή τῶν παι­δι­ῶν.

Γιά τόν λό­γο αὐ­τό ἡ Ἐκ­κλη­σί­α ἀ­νέ­λα­βε τήν Κα­τή­χη­ση τῶν παι­δι­ῶν μέ τήν κα­θι­έ­ρω­ση τοῦ θε­σμοῦ τῶν Κα­τη­χη­τι­κῶν Σχο­λεί­ων στίς Ἐ­νο­ρί­ες. Πράγ­μα­τι, τό Κα­τη­χη­τι­κό Σχο­λεῖ­ο προ­σφέ­ρει στά παι­διά καί στούς νέ­ους τή δυ­να­τό­τη­τα νά γνω­ρί­σουν τήν πί­στη σέ βά­θος. Μέ­σα ἀ­πό τή δι­δα­σκα­λί­α τοῦ Εὐ­αγ­γε­λί­ου, τῶν βί­ων τῶν Ἁ­γί­ων καί τῶν ἀ­ξι­ῶν τῆς ὀρ­θό­δο­ξης Πα­ρά­δο­σης, τά παι­διά μα­θαί­νουν νά βλέ­πουν τόν κό­σμο μέ ἀ­γά­πη, κα­τα­νό­η­ση καί ἐλ­πί­δα.

Σέ μιά κοι­νω­νί­α πού συ­χνά προ­βάλ­λει τόν ἀ­το­μι­σμό καί τόν ὑ­λι­σμό, τό Κα­τη­χη­τι­κό λει­τουρ­γεῖ ὡς ἀν­τί­βα­ρο. Προ­τάσ­σει ἕ­να τρό­πο ζω­ῆς βα­σι­σμέ­νο στήν προ­σφο­ρά, τήν τα­πεί­νω­ση καί τήν ἀλ­λη­λεγ­γύ­η. Δέν εἶ­ναι ἁ­πλῶς μιά ἐκ­παι­δευ­τι­κή δο­μή, ἀλ­λά ἕ­νας χῶ­ρος συ­νάν­τη­σης τοῦ Θε­οῦ μέ τόν ἄν­θρω­πο, μέ­σα ἀ­πό τήν ἀ­γά­πη, τή γνώ­ση καί τήν προ­σευ­χή.

Ἐ­πι­πλέ­ον, τό Κα­τη­χη­τι­κό Σχο­λεῖ­ο, δέν πε­ρι­ο­ρί­ζε­ται μό­νο στή θε­ω­ρη­τι­κή γνώ­ση. Μέ­σα ἀ­πό δρα­στη­ρι­ό­τη­τες, συ­ζη­τή­σεις, ἐκ­δρο­μές καί κοι­νές δρά­σεις, δη­μι­ουρ­γεῖ­ται ἕ­να πε­ρι­βάλ­λον φι­λί­ας καί ἐμ­πι­στο­σύ­νης. Τά παι­διά μπο­ροῦν νά ἐκ­φρα­στοῦν, νά μοι­ρα­στοῦν τίς ἀ­νη­συ­χί­ες τους καί νά νι­ώ­σουν ὅ­τι ἀ­νή­κουν σέ μιά κοι­νό­τη­τα μέ κοι­νές ἀ­ρχές. Ἔ­λε­γε ὁ ἅ­γιος Πα­ΐ­σιος ὁ Ἁ­γι­ο­ρεί­της: «Ἄν τά παι­διά με­γα­λώ­σουν μέ τόν Χρι­στό, θά γί­νουν ἄν­θρω­ποι μέ φῶς, μέ ἀ­γά­πη, μέ δύ­να­μη».

Τέ­λος, στίς μέ­ρες μας, ὅ­που ἡ τε­χνο­λο­γί­α καί οἱ κοι­νω­νι­κές ἐ­ξε­λί­ξεις με­τα­βάλ­λον­ται μέ ρα­γδαί­ους ρυθ­μούς, ἡ ἀ­νάγ­κη γιά πνευ­μα­τι­κή κα­θο­δή­γη­ση καί ἐ­σω­τε­ρι­κή καλ­λι­έρ­γεια γί­νε­ται ὁ­λο­έ­να καί πιό ἐ­πι­τα­κτι­κή. Σή­με­ρα, πού ὁ κό­σμος μας βομ­βαρ­δί­ζε­ται ἀ­πό πλη­ρο­φο­ρί­ες, ἀ­πό ἰ­δε­ο­λο­γί­ες πού ἀν­τι­στρα­τεύ­ον­ται τό Εὐ­αγ­γέ­λιο, ἀ­πό μί­α κουλ­τού­ρα πού ἀ­πο­μα­κρύ­νει τόν ἄν­θρω­πο ἀ­πό τόν Θε­ό, τό κα­τη­χη­τι­κό ἔρ­γο τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας ἀ­πο­τε­λεῖ φά­ρο ἐλ­πί­δας καί ἀ­λή­θειας.

* * *

Ἀ­γα­πη­τά μου παι­διά,

Ξε­κι­νοῦν, καί πά­λι, οἱ συ­νά­ξεις τῶν Κα­τη­χη­τι­κῶν Σχο­λεί­ων μας. Ὡς Πνευ­μα­τι­κός σας πα­τέ­ρας σᾶς προ­σκα­λῶ νά τίς πλαι­σι­ώ­σε­τε. Νά φοι­τή­σε­τε σ᾽ αὐ­τές. Μέ χα­ρά. Μέ ἐν­θου­σια­σμό. Μή χά­σε­τε αὐ­τή τήν εὐ­και­ρί­α πού σᾶς πα­ρέ­χει ἡ Ἐκ­κλη­σί­α. Δί­πλα σας εἶ­ναι ἡ πη­γή τῆς ἀ­λη­θι­νῆς ζω­ῆς. Ὁ Χρι­στός!

Παράλληλα, ἡ ἐ­πι­σκο­πι­κή μου εὐ­θύ­νη μέ ὑ­πο­χρε­ώ­νει νά ἀ­πευ­θυν­θῶ καί στούς προσφιλεῖς γο­νεῖς τῶν παι­δι­ῶν μας. Ἀ­ναμ­φί­βο­λα, ἡ ἀ­να­τρο­φή τῶν παι­δι­ῶν εἶ­ναι ἕ­να ἔρ­γο δύ­σκο­λο καί ἱ­ε­ρό. Ἐ­κτός, ὅ­μως, ἀ­πό τήν ὑ­λι­κή καί συ­ναι­σθη­μα­τι­κή φρον­τί­δα, ἡ με­γα­λύ­τε­ρη εὐ­θύ­νη μας εἶ­ναι ἡ πνευ­μα­τι­κή τους κα­θο­δή­γη­ση. Γι᾽ αὐ­τό, στό ὄ­νο­μα τοῦ Χρι­στοῦ, σᾶς πα­ρα­κα­λῶ νά πα­ρο­τρύ­νε­τε τά παι­διά σας νά φοι­τή­σουν στό Κα­τη­χη­τι­κό Σχο­λεῖ­ο τῆς Ἐ­νο­ρί­ας σας. Δῶ­στε τους τήν εὐ­και­ρί­α νά γνω­ρί­σουν τόν Χρι­στό, νά ἀ­να­κα­λύ­ψουν τήν Ἀ­λή­θεια, νά ἐν­τα­χθοῦν σέ ἕ­να πε­ρι­βάλ­λον πί­στε­ως καί ἀ­γά­πης. Μήν τούς στε­ρή­σε­τε τό πο­λύ­τιμο δῶ­ρο τῆς πνευ­μα­τι­κῆς καλλιέργειας. Ὁ ἅ­γιος Πορ­φύ­ριος ὁ Καυ­σο­κα­λυ­βί­της, ὁ ὁ­ποῖ­ος ἦ­ταν ἕ­νας σπου­δαῖ­ος παι­δα­γω­γός ψυ­χῶν, πα­ρό­τρυ­νε τούς γο­νεῖς νά φέρ­νουν τά παι­διά τους στήν Ἐκ­κλη­σί­α καί νά τά δι­δά­σκουν τήν ἀ­γά­πη τοῦ Χρι­στοῦ. Ἔ­λε­γε: «Ἡ Ἐκ­κλη­σί­α εἶ­ναι τό νο­σο­κο­μεῖ­ο τῶν ψυ­χῶν. Ἐ­λᾶ­τε καί φέρ­τε τά παι­διά σας. Ἐ­δῶ θά θε­ρα­πευ­θοῦν».

Εὔ­χο­μαι, ὁ κα­λός Θε­ός, νά εὐ­λο­γεῖ ὅ­λους σας· τούς Ἱ­ε­ρεῖς, τούς γο­νεῖς, τούς Κα­τη­χη­τές καί τίς Κα­τη­χή­τρι­ές μας. Καί ἡ σπο­ρά τοῦ ζων­τα­νοῦ λό­γου τοῦ Θε­οῦ, πού ὑ­πη­ρε­τεῖ τό ἔρ­γο τῆς Κα­τη­χή­σε­ως, νά καρ­πο­φο­ρεῖ πλού­σια στίς καρ­δι­ές τῶν παι­δι­ῶν μας, πού ἀ­πο­τε­λοῦν τήν ἐλ­πί­δα καί τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας μας καί τῆς πα­τρί­δας μας.

Μέ πα­τρι­κή ἐν Χρι­στῷ ἀ­γά­πη

Ὁ Ἐ­πί­σκο­πός σας

† Ὁ Νέ­ας Σμύρ­νης ΣΥ­ΜΕ­ΩΝ