Πρός
τόν Ἱερό Κλῆρο
καί τούς εὐσεβεῖς Χριστιανούς
τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας
Ἀγαπητοί Πατέρες, ἀγαπητοί ἀδελφοί·
Ὁ Γάμος στή χριστιανική μας πίστη καί στή μακραίωνη ἐμπειρία τῆς ἐκκλησιαστικῆς μας παραδόσεως δέν εἶναι ἁπλῶς μιά φυσική ἕνωση ἤ ἕνα κοινωνικό γεγονός. Εἶναι μυστήριο, δηλαδή ἱερή πράξη ἐνταγμένη στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας. Συνδέεται μέ τήν ἐν Χριστῷ σωτηρία μας· τήν αἰώνια προοπτική τοῦ ἀνθρώπου.
Ὡς μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας ὁ γάμος ἱερολογεῖται. Δηλαδή εὐλογεῖται στή διάρκεια μιᾶς ξεχωριστῆς ἐκκλησιαστικῆς τελετῆς, πού πραγματοποιεῖται στόν ναό τῆς Ἐνορίας μας, ἐνῶ στούς πρώτους χριστιανικούς χρόνους ὁ γάμος ἐτελεῖτο κατά τή διάρκεια τῆς θείας Λειτουργίας καί οἱ νεόνυμφοι μετεῖχαν πρῶτοι στή θεία Κοινωνία. Ἐκεῖ, στό ναό τοῦ Θεοῦ, προσέρχονται οἱ νέοι μας πού πρόκειται νά ἔρθουν σέ κοινωνία γάμου. Μαζί τους καί ὅλοι ἐμεῖς οἱ πιστοί· γονεῖς, συγγενεῖς, φίλοι, ἡ ἐκκλησιαστική κοινότητα θά λέγαμε.
Ὅλοι μαζί μέ ἐπικεφαλῆς τούς λειτουργούς τῆς Ἐκκλησίας ἐκζητοῦμε τή χάρη καί τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ. Προσευχόμαστε θερμά ὁ Κύριος Ἰησοῦς νά ἐξαγιάσει τή φυσική σχέση. Καί
νά ἐνδυναμώσει τό νέο ζευγάρι νά ζήσει μέ ἀγάπη, μέ ἁρμονία, μέ ἀμοιβαία πιστότητα. Κοντά στόν Θεό. Μέσα στήν Ἐκκλησία. Μέ ὁδηγό τό αἰώνιο Εὐαγγέλιο τῆς σωτηρίας.
* * *
Μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας καί ἱερή τελετή ὁ γάμος, εἶναι πολύ φυσικό νά ἀπαιτεῖ ἡ παρουσία καί ἡ συμμετοχή μας μέσα στό ναό νά εἶναι αὐτή πού ταιριάζει σέ χριστιανούς· σέ μέλη τῆς Ἐκκλησίας. Δυστυχῶς, ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο πολλοί συμμετέχουμε δείχνει πώς δέν ἔχουμε ἐπίγνωση τοῦ τί ἀκριβῶς τελεῖται κατά τήν ἀκολουθία τοῦ γάμου. Δείχνει ὅτι δέν ἔχουμε προσέλθει σέ μιά ἱερή συνάθροιση πιστῶν ἀνθρώπων, ἀλλά σέ ἕνα κοσμικό γεγονός. Θόρυβοι, συζητήσεις, ἀδιάφορη στάση, ἄσκοπες μετακινήσεις μέσα στό ναό καί κατά τή διάρκεια τοῦ μυστηρίου (συχνά μέ μιά τσίχλα στό στόμα ἤ μέ τά χέρια στίς τσέπες), εἶναι μερικά ἀπό τά φαινόμενα πού συχνά παρατηροῦμε. Ἤ ἄλλοι παραμένουν στόν πρόναο καπνίζοντας (!) καί περιμένοντας τήν ὥρα γιά νά χαιρετίσουν ἁπλῶς τούς νεονύμφους.
* * *
Ὀφείλουμε νά ἐπισημάνουμε μέ ἔμφαση ὅτι ὅλα αὐτά τά φαινόμενα εἶναι ἀπαράδεκτα. Προσβάλλουν τήν ἱερότητα τοῦ μυστηρίου, τήν ἱερότητα τῆς ὥρας, τήν ἱερότητα τοῦ Ναοῦ. Ὁ γάμος, μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας, κινδυνεύει ἀπό πλήρη ἐκκοσμίκευση.
Ὡς Ἐπίσκοπος τῆς Ἐκκλησίας ἔχω τή βαριά εὐθύνη στά ὅρια τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας, νά διαφυλάξω μέ ὅλες μου τίς δυνάμεις τήν ἱερότητα τοῦ μυστηρίου. Σ᾽ αὐτό ἀποβλέπουν οἱ Συνάξεις Μελλονύμφων πού ὀργανώνουμε σέ τακτικά χρονικά διαστήματα ἀπό τήν ὥρα τῆς ἀναλήψεως τῶν ἐπισκοπικῶν καθηκόντων μου. Τόν σκοπό τῆς κατάλληλης προετοιμασίας τῶν παιδιῶν μας, πού τελοῦν τόν γάμο τους σέ ναούς τῆς Μητροπόλεώς μας, ὑπηρετεῖ καί ἕνα πολύπτυχο ἔντυπο μέ τίτλο Ο ΓΑΜΟΣ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ, πού προσφέρουμε ἐδῶ καί δύο χρόνια στούς μελλονύμφους.
Ἔτσι, νομίζουμε πώς ἔφτασε ἡ ὥρα γιά νά λάβει καί ἡ δική μας Μητρόπολη —ὅπως καί ἄλλες Μητροπόλεις— ὁρισμένα πρακτικά μέτρα, τά ὁποῖα θά βοηθήσουν στή διαφύλαξη τῆς ἱερότητας τοῦ μυστηρίου τοῦ γάμου καί τήν ἱεροπρεπέστερη τέλεσή του.
* * *
1. Χρέος τῶν μελλονύμφων εἶναι ἡ ἔγκαιρη προσέλευσή τους στό Ναό. Στήν ὥρα πού ἔχει καθοριστεῖ. Ἀδικαιολόγητη καθυστέρηση τῆς νύφης πέρα ἀπό τά 15 λεπτά παρέχει τό δι-
καίωμα στόν Ἱερέα νά ἀρχίσει ἄλλη Ἀκολουθία ἤ νά προετοιμάσει τό ἑπόμενο Μυστήριο. Καί ἡ εὐθύνη γιά ὅ,τι προκύψει
δέν θά βαρύνει τόν ἱερέα, ἀλλά αὐτούς πού δέν σέβονται αὐτονόητες ὑποχρεώσεις τους.
2. Δέν ἐπιτρέπεται ὁ στολισμός τῶν κιγκλιδωμάτων τοῦ κεντρικοῦ διαδρόμου τοῦ Ναοῦ μέ τούλια, ὑφάσματα, κεριά ἤ φανάρια ἤ ἡ τοποθέτηση ἀνθοστηλῶν. Ἀρκοῦν δύο ἀνθοστῆλες στόν Σολέα. Ὁ Ναός εἶναι τόπος ἱερός. Κανείς δέν δικαιοῦται να τόν διακοσμεῖ ὅπως τοῦ ἀρέσει. Ἤ νά κάνει ἐπίδειξη πλούτου.
3. Ὁ σεβασμός πρός τόν λόγο τοῦ Θεοῦ καί τήν ὀρθή κατανόησή του (ἐννοοῦμε τό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα) δέν ἐπιτρέπει τό γελοῖο καί ἀσεβές φαινόμενο τοῦ «πατήματος» τοῦ ποδιοῦ τοῦ γαμπροῦ ἀπό τή νύφη.
4. Δέν ἐπιτρέπεται κατά τήν ὥρα τοῦ ἱεροῦ χοροῦ («Ἡσαΐα χόρευε…») ἡ ρίψη ρυζιοῦ, κουφέτων ἤ λουλουδιῶν. Δέν μπορεῖ μία ἀπό τίς ἱερότερες στιγμές τοῦ μυστηρίου μέ βαθύ συμβολισμό νά μεταβάλλεται σέ «χαβαλέ».
Πολλοί ἀπό τούς καλεσμένους μετατρέπουν τό ναό σέ πεδίο μάχης! Οἱ νεόνυμφοι προσπαθοῦν μάταια νά προφυλαχθοῦν ἀπό τίς …βολές τοῦ ρυζιοῦ ! Καί ὁ ταλαίπωρος ἱερεύς χρησιμοποιεῖ γιά ἀσπίδα τό Ἱερό Εὐαγγέλιο !
Ὁ ἰσχυρισμός «γιά νά ριζώσει τό ἀντρόγυνο καί νά στεριώσει ὁ γάμος» εἶναι τό λιγότερο ἀφελής. Τό ρύζι γράφεται μέ ὕψιλον καί τό ριζώνω μέ γιώτα. Πλήρης παρανόηση τῶν λέξεων καί λαϊκή συνήθεια πού ἐπικράτησε σέ περιόδους παχυλῆς
ἀμάθειας. Οἱ γάμοι δέν στεργιώνουν μέ τό ρύζι ἀλλά μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ καί τήν ἀμοιβαία ἀγάπη καί ἀφοσίωση.
Ἐάν κάποιοι δίνουν τόσο μεγάλη σημασία στό ἔθιμο καί θέλουν ὁπωσδήποτε νά τό τηρήσουν, κανείς δέν τούς ἐμποδίζει αὐτό νά τό κάνουν στό σπίτι, προτοῦ ὁ γαμπρός καί ἡ νύφη ξεκινήσουν γιά τήν Ἐκκλησία ἤ ἀργότερα στόν χῶρο τῆς δεξίωσης. Ὄχι πάντως στό Ναό ! Ὄχι κατά τή διάρκεια τοῦ Μυστηρίου !
5. Ὁ σεβασμός μας ὡς χριστιανῶν πρός τήν ἱερότητα τοῦ χώρου τοῦ Ναοῦ καί τό μυστήριο τοῦ γάμου στό ὁποῖο συμμετέχουμε, ἐπιβάλλει ἡ ἐνδυμασία τῆς νύφης, τῆς κουμπάρας καί ὅλων τῶν καλεσμένων νά εἶναι σεμνή. Στό ναό πηγαίνουμε, ὄχι σέ κέντρο νυχτερινῆς διασκέδασης. Γιά νά προσευχηθοῦμε ἐρχόμαστε σέ ἕνα μυστήριο τῆς πίστεώς μας, ὄχι γιά νά ἐπιδειχθοῦμε καί μάλιστα μέ τρόπο προκλητικό.
6. Ἱερός δέν εἶναι μόνο ὁ χῶρος τοῦ κυρίως Ναοῦ ἀλλά καί ὁ πρόναος καί ὁ αὔλειος χῶρος. Γι᾽ αὐτό καί δέν ἐπιτρέπεται νά τόν ρυπαίνουμε ρίχνοντας «κομφετί», κροτίδες ἤ βεγγαλικά. Ἄς κατανοήσουμε ὅτι δέν βρισκόμαστε οὔτε σέ γήπεδο ποδοσφαίρου οὔτε σέ ἀποκριάτικη ἐκδήλωση.
7. Ἐπιβεβαιώνουμε, ἐπίσης, ὅτι ἐξακολουθεῖ νά ἰσχύει ἡ ἀπαγόρευση ὁποιασδήποτε μορφῆς δεξιώσεων στόν αὔλειο χῶρο τῶν Ναῶν ἤ τῶν Παρεκκλησίων.
* * *
Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,
Θέλω νά πιστεύω πώς ὅλοι σας κατανοεῖτε ὅτι τά ὅσα σᾶς ὑποδεικνύουμε σχετικά μέ τό μυστήριο τοῦ γάμου καί τήν ἱεροπρεπῆ τέλεσή του εἶνα ὀρθά καί ἡ τήρησή τους διασφαλίζουν τήν ἱερότητα τοῦ μυστηρίου.
Γι᾽ αὐτό καί σᾶς παρακαλῶ θερμά νά ἀνταποκριθεῖτε μέ προθυμία καί αἴσθημα χριστιανικῆς εὐθύνης στίς παραπάνω ὁδηγίες μας. Ἄλλωστε σεῖς οἱ ἴδιοι θά χαίρεστε τό μυστήριο τοῦ γάμου, ὅταν αὐτό τελεῖται μέ ἀκρίβεια, μέ συναίσθηση, μέ ἡσυχία.
Σεβαστεῖτε τήν εὐθύνη πού φέρει ὁ Ἐπίσκοπός σας γιά τήν εὔρυθμη λειτουργία τῶν ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων καί τήν εὔτακτη τέλεση τῶν ἱερῶν μυστηρίων. Καί μή δημιουργεῖτε,
παρακαλῶ, προβλήματα στούς σεβασμίους Ἱερεῖς μας, πού εἶναι οἱ πνευματικοί σας πατέρες.
Ἔχετε χρέος ὡς μέλη τίμια τῆς Ἐκκλησίας νά τηρήσετε τόν λόγο τοῦ ἀποστόλου Παύλου : «Νά ἀκολουθεῖτε πιστά καί νά ὑπακούετε στούς ἐκκλησιαστικούς σας ποιμένες. Γιατί αὐτοί ἀγρυπνοῦν γιά τή σωτηρία σας, ἐπειδή θά δώσουν λόγο στόν Θεό» (Ἑβρ. 13, 17).
Νά ἔχετε τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ.
Μέ πατρική ἀγάπη καί πολλές εὐχές
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ο ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΣΥΜΕΩΝ