ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 80 (ΓΑΜΟΥ)

Πρός

τόν Ἱερό Κλῆρο

καί τούς εὐσεβεῖς Χριστιανούς

τῆς Ἱερᾶς Μη­τρο­πό­λε­ώς μας

Ἀγαπητοί Πατέρες, ἀγαπητοί ἀδελφοί· 

Ὁ Γά­μος στή χρι­στι­α­νι­κή μας πί­στη καί στή μα­κραί­ω­νη      ἐ­μπει­ρί­α τῆς ἐκ­κ­λη­σι­α­στι­κῆς μας πα­ρα­δό­σε­ως δέν εἶ­ναι ἁ­πλῶς μι­ά φυ­σι­κή ἕ­νω­ση ἤ ἕ­να κοι­νω­νι­κό γε­γο­νός. Εἶ­ναι μυ­στή­ρι­ο, δη­λα­δή ἱ­ε­ρή πρά­ξη ἐ­ντα­γμέ­νη στή ζω­ή τῆς Ἐκ­κ­λη­σί­ας μας. Συν­δέ­ε­ται μέ τήν ἐν Χρι­στῷ σω­τη­ρί­α μας· τήν αἰ­ώ­νι­α προ­ο­πτι­κή τοῦ ἀν­θρώ­που.   

Ὡς μυ­στή­ρι­ο τῆς Ἐκ­κ­λη­σί­ας ὁ γά­μος ἱ­ε­ρο­λο­γεῖ­ται. Δη­λα­δή εὐ­λο­γεῖ­ται στή δι­άρ­κει­α μι­ᾶς ξε­χω­ρι­στῆς ἐκ­κ­λη­σι­α­στι­κῆς τε­λε­τῆς, πού πρα­γμα­το­ποι­εῖ­ται στόν να­ό τῆς Ἐ­νο­ρί­ας μας, ἐ­νῶ στούς πρώ­τους χρι­στι­α­νι­κούς χρό­νους ὁ γά­μος ἐ­τε­λεῖ­το κα­τά τή δι­άρ­κει­α τῆς θεί­ας Λει­τουρ­γί­ας καί οἱ νε­ό­νυμ­φοι με­τεῖ­χαν πρῶ­τοι στή θεί­α Κοι­νω­νί­α. Ἐ­κεῖ, στό να­ό τοῦ Θε­οῦ, προ­σέρ­χο­νται οἱ νέ­οι μας πού πρό­κει­ται νά ἔρ­θουν σέ κοι­νω­νί­α γά­μου. Μα­ζί τους καί ὅ­λοι ἐ­μεῖς οἱ πι­στοί· γο­νεῖς, συγ­γε­νεῖς, φί­λοι, ἡ ἐκ­κ­λη­σι­α­στι­κή κοι­νό­τη­τα θά λέ­γα­με.

Ὅ­λοι μα­ζί μέ ἐ­πι­κε­φα­λῆς τούς λει­τουρ­γούς τῆς Ἐκ­κ­λη­σί­ας ἐκ­ζη­τοῦ­με τή χά­ρη καί τήν εὐ­λο­γί­α τοῦ Θε­οῦ. Προ­σευ­χό­μα­στε θερ­μά ὁ Κύ­ρι­ος Ἰ­η­σοῦς νά  ἐ­ξα­γι­ά­σει τή φυ­σι­κή  σχέ­ση. Καί

νά ἐν­δυ­να­μώ­σει τό νέ­ο ζευ­γά­ρι νά ζή­σει μέ ἀ­γά­πη, μέ ἁρ­μο­νί­α, μέ ἀ­μοι­βαί­α πι­στό­τη­τα. Κο­ντά στόν Θε­ό. Μέ­σα στήν Ἐκ­κ­λη­σί­α. Μέ ὁ­δη­γό τό αἰ­ώ­νι­ο Εὐ­αγ­γέ­λι­ο τῆς σω­τη­ρί­ας.

* * *

Μυ­στή­ρι­ο τῆς Ἐκ­κ­λη­σί­ας καί ἱ­ε­ρή τε­λε­τή ὁ γά­μος, εἶ­ναι πο­λύ φυ­σι­κό νά ἀ­παι­τεῖ ἡ πα­ρου­σί­α καί ἡ συμ­με­το­χή μας μέ­σα στό να­ό νά εἶ­ναι αὐ­τή πού ται­ρι­ά­ζει σέ χρι­στι­α­νούς· σέ μέ­λη τῆς Ἐκ­κ­λη­σί­ας. Δυ­στυ­χῶς, ὁ τρό­πος μέ τόν ὁ­ποῖ­ο πολ­λοί συμμε­τέχου­με δεί­χνει πώς δέν ἔ­χου­με ἐ­πί­γνω­ση τοῦ τί ἀ­κρι­βῶς τε­λεῖ­ται κα­τά τήν ἀ­κο­λου­θί­α τοῦ γά­μου. Δεί­χνει ὅ­τι δέν ἔ­χου­με προ­σέλ­θει σέ μι­ά ἱ­ε­ρή συ­νά­θροι­ση πι­στῶν ἀν­θρώ­πων, ἀλ­λά σέ ἕ­να κο­σμι­κό γε­γο­νός. Θό­ρυ­βοι, συ­ζη­τή­σεις, ἀ­δι­ά­φο­ρη στά­ση,   ἄ­σκο­πες με­τα­κι­νή­σεις μέ­σα στό να­ό καί κα­τά τή δι­άρ­κει­α τοῦ μυ­στη­ρί­ου (συ­χνά μέ μι­ά τσί­χλα στό στό­μα ἤ μέ τά χέ­ρι­α στίς τσέ­πες), εἶ­ναι με­ρι­κά ἀ­πό τά φαι­νό­με­να πού συ­χνά πα­ρα­τη­ροῦ­με. Ἤ ἄλ­λοι πα­ρα­μέ­νουν στόν πρό­να­ο κα­πνί­ζο­ντας (!) καί πε­ρι­μέ­νο­ντας τήν ὥ­ρα γι­ά νά χαι­ρε­τί­σουν ἁ­πλῶς τούς νε­ο­νύμ­φους.

* * *

Ὀ­φεί­λου­με νά ἐ­πι­ση­μά­νου­με μέ ἔμ­φα­ση ὅ­τι ὅ­λα αὐ­τά τά φαι­νό­με­να εἶ­ναι ἀ­πα­ρά­δε­κτα. Προ­σβάλ­λουν τήν ἱ­ε­ρό­τη­τα τοῦ μυ­στη­ρί­ου, τήν ἱ­ε­ρό­τη­τα τῆς ὥ­ρας, τήν ἱ­ε­ρό­τη­τα τοῦ Να­οῦ.        Ὁ γά­μος, μυ­στή­ρι­ο τῆς Ἐκ­κ­λη­σί­ας, κιν­δυ­νεύ­ει ἀ­πό πλή­ρη ἐκ­κο­σμί­κευ­ση.

Ὡς Ἐ­πί­σκο­πος τῆς Ἐκ­κ­λη­σί­ας ἔ­χω τή βα­ρι­ά εὐ­θύ­νη στά    ὅ­ρι­α τῆς Ἱ­ε­ρᾶς Μη­τρο­πό­λε­ώς μας, νά δι­α­φυ­λά­ξω μέ ὅ­λες μου τίς δυ­νά­μεις τήν ἱ­ε­ρό­τη­τα τοῦ μυ­στη­ρί­ου. Σ᾽ αὐ­τό ἀ­πο­βλέ­πουν οἱ Συ­νά­ξεις Μελ­λο­νύμ­φων πού ὀρ­γα­νώ­νου­με σέ τα­κτι­κά χρο­νι­κά δι­α­στή­μα­τα ἀ­πό τήν ὥ­ρα τῆς ἀ­να­λή­ψε­ως τῶν ἐ­πι­σκο­πι­κῶν κα­θη­κό­ντων μου. Τόν σκο­πό τῆς κα­τάλ­λη­λης προ­ε­τοι­μα­σί­ας τῶν παι­δι­ῶν μας, πού τε­λοῦν τόν γά­μο τους σέ να­ούς τῆς Μη­τρο­πό­λε­ώς μας, ὑ­πη­ρε­τεῖ καί ἕ­να πο­λύ­πτυ­χο ἔ­ντυ­πο μέ τίτ­λο Ο ΓΑ­ΜΟΣ ΜΥ­ΣΤΗ­ΡΙ­Ο ΤΗΣ ΕΚ­Κ­ΛΗ­ΣΙ­ΑΣ, πού προ­σφέ­ρου­με ἐ­δῶ καί δύ­ο χρό­νι­α στούς μελ­λο­νύμ­φους.

Ἔ­τσι, νο­μί­ζου­με πώς ἔ­φτα­σε ἡ ὥ­ρα γι­ά νά λά­βει καί ἡ δι­κή μας Μη­τρό­πο­λη —ὅπως καί ἄλλες Μητροπόλεις— ὁ­ρι­σμέ­να πρα­κτι­κά μέ­τρα, τά ὁ­ποῖ­α θά βο­η­θή­σουν στή δι­α­φύ­λα­ξη τῆς ἱ­ε­ρό­τη­τας τοῦ μυ­στη­ρί­ου τοῦ γά­μου καί τήν ἱ­ε­ρο­πρε­πέ­στε­ρη τέ­λε­σή του.

* * *

          1. Χρέ­ος τῶν μελ­λο­νύμ­φων εἶ­ναι ἡ ἔ­γκαι­ρη προ­σέ­λευ­σή τους στό Να­ό. Στήν ὥ­ρα πού ἔ­χει κα­θο­ρι­στεῖ. Ἀ­δι­και­ο­λό­γη­τη κα­θυ­στέ­ρη­ση τῆς νύ­φης  πέ­ρα ἀ­πό τά 15 λε­πτά πα­ρέ­χει τό δι­-

καί­ω­μα στόν Ἱ­ε­ρέ­α νά ἀρ­χί­σει ἄλ­λη Ἀ­κο­λου­θί­α ἤ νά προ­ε­τοι­μά­σει  τό  ἑ­πό­με­νο  Μυ­στή­ρι­ο.  Καί  ἡ  εὐ­θύ­νη  γι­ά ὅ,τι προ­κύ­ψει

δέν θά βα­ρύ­νει τόν ἱ­ε­ρέ­α, ἀλ­λά αὐ­τούς πού δέν σέ­βο­νται αὐ­το­νό­η­τες ὑ­πο­χρε­ώ­σεις τους.

          2. Δέν ἐ­πι­τρέ­πε­ται ὁ στο­λι­σμός τῶν κι­γκλι­δω­μά­των τοῦ κε­ντρι­κοῦ δι­α­δρό­μου τοῦ Να­οῦ μέ τού­λι­α, ὑ­φά­σμα­τα, κε­ρι­ά ἤ φα­νά­ρι­α ἤ ἡ τοποθέτηση ἀνθοστηλῶν. Ἀρ­κοῦν δύ­ο ἀν­θο­στῆ­λες στόν Σο­λέ­α. Ὁ Να­ός εἶ­ναι τό­πος ἱ­ε­ρός. Κα­νείς δέν δι­και­οῦ­ται να τόν δι­α­κο­σμεῖ ὅ­πως τοῦ ἀ­ρέ­σει. Ἤ νά κά­νει ἐ­πί­δει­ξη πλού­του.

          3. Ὁ σε­βα­σμός πρός τόν λό­γο τοῦ Θε­οῦ καί τήν ὀρ­θή κατανό­η­σή του (ἐννοοῦμε τό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα) δέν ἐ­πι­τρέ­πει τό γε­λοῖ­ο καί ἀ­σε­βές φαι­νό­με­νο τοῦ «πα­τή­μα­τος» τοῦ πο­δι­οῦ τοῦ γα­μπροῦ ἀ­πό τή νύ­φη.

          4. Δέν ἐ­πι­τρέ­πε­ται κα­τά τήν ὥ­ρα τοῦ ἱ­ε­ροῦ χο­ροῦ            («Ἡ­σαΐα χό­ρευ­ε…») ἡ ρί­ψη ρυ­ζι­οῦ, κου­φέ­των ἤ λου­λου­δι­ῶν. Δέν μπο­ρεῖ μί­α ἀ­πό τίς ἱ­ε­ρό­τε­ρες στι­γμές τοῦ μυ­στη­ρί­ου μέ βα­θύ συμ­βο­λι­σμό νά με­τα­βάλ­λε­ται σέ «χα­βα­λέ».

          Πολ­λοί ἀ­πό τούς κα­λε­σμέ­νους με­τα­τρέ­πουν τό να­ό σέ πε­δί­ο μά­χης! Οἱ νε­ό­νυμ­φοι προ­σπα­θοῦν μά­ται­α νά προ­φυ­λα­χθοῦν ἀ­πό τίς …βο­λές τοῦ ρυ­ζι­οῦ ! Καί ὁ τα­λαί­πω­ρος ἱ­ε­ρεύς χρη­σι­μο­ποι­εῖ γι­ά ἀ­σπί­δα τό Ἱ­ε­ρό Εὐ­αγ­γέ­λι­ο !

Ὁ ἰ­σχυ­ρι­σμός «γι­ά νά ρι­ζώ­σει τό ἀ­ντρό­γυ­νο καί νά στε­ρι­ώ­σει ὁ γά­μος» εἶ­ναι τό λι­γό­τε­ρο ἀ­φε­λής. Τό ρύ­ζι γρά­φε­ται μέ ὕψιλον καί τό ρι­ζώ­νω μέ γιώτα. Πλή­ρης πα­ρα­νό­η­ση τῶν λέ­ξε­ων καί λαϊ­κή συ­νή­θει­α πού ἐ­πι­κρά­τη­σε  σέ  πε­ρι­ό­δους πα­χυ­λῆς

ἀ­μά­θει­ας. Οἱ γά­μοι δέν στερ­γι­ώ­νουν μέ τό ρύ­ζι ἀλ­λά μέ τή χά­ρη τοῦ Θε­οῦ καί τήν ἀ­μοι­βαί­α ἀ­γά­πη καί ἀ­φο­σί­ω­ση.

          Ἐ­άν κά­ποι­οι δί­νουν τό­σο με­γά­λη ση­μα­σί­α στό ἔ­θι­μο καί θέ­λουν ὁ­πωσ­δή­πο­τε νά τό τη­ρή­σουν, κα­νείς δέν τούς ἐμ­πο­δί­ζει αὐ­τό νά τό κά­νουν στό σπί­τι, προ­τοῦ ὁ γαμ­πρός καί ἡ νύ­φη ξε­κι­νή­σουν γι­ά τήν Ἐκ­κλη­σί­α ἤ ἀρ­γό­τε­ρα στόν χῶ­ρο τῆς δε­ξί­ω­σης. Ὄ­χι πάν­τως στό Να­ό ! Ὄ­χι κα­τά τή διά­ρκεια τοῦ Μυ­στη­ρί­ου !

          5. Ὁ σε­βα­σμός μας ὡς χρι­στι­α­νῶν πρός τήν ἱ­ε­ρό­τη­τα τοῦ χώ­ρου τοῦ Να­οῦ καί τό μυ­στή­ρι­ο τοῦ γά­μου στό ὁ­ποῖ­ο συμ­με­τέ­χου­με, ἐ­πι­βάλ­λει ἡ ἐν­δυ­μα­σί­α τῆς νύ­φης, τῆς κου­μπά­ρας καί ὅ­λων τῶν κα­λε­σμέ­νων νά εἶ­ναι σε­μνή.  Στό να­ό πη­γαί­νου­με, ὄ­χι σέ κέ­ντρο νυχτερινῆς δι­α­σκέ­δα­σης. Γι­ά νά προ­σευ­χη­θοῦ­με ἐρ­χό­μα­στε σέ ἕ­να μυ­στή­ρι­ο τῆς πί­στε­ώς μας, ὄ­χι γι­ά νά ἐ­πι­δει­χθοῦ­με καί μά­λι­στα μέ τρό­πο προ­κλη­τι­κό.

          6. Ἱ­ε­ρός δέν εἶ­ναι μό­νο ὁ χῶ­ρος τοῦ κυ­ρί­ως Να­οῦ ἀλ­λά καί ὁ πρό­να­ος καί ὁ αὔ­λει­ος χῶ­ρος. Γι᾽ αὐ­τό καί δέν ἐ­πι­τρέ­πε­ται νά τόν ρυ­παί­νου­με ρί­χνο­ντας «κομ­φε­τί», κρο­τί­δες ἤ βεγ­γα­λι­κά. Ἄς κα­τα­νο­ή­σου­με ὅ­τι δέν βρι­σκό­μα­στε οὔ­τε σέ γή­πε­δο πο­δο­σφαί­ρου οὔ­τε σέ ἀ­πο­κρι­ά­τι­κη ἐκ­δή­λω­ση.

          7. Ἐ­πι­βε­βαιώνου­με, ἐ­πί­σης, ὅ­τι ἐ­ξα­κο­λου­θεῖ νά ἰ­σχύ­ει ἡ   ἀ­πα­γό­ρευ­ση ὁ­ποι­ασ­δή­πο­τε μορ­φῆς δεξιώσεων στόν αὔ­λει­ο χῶ­ρο τῶν Να­ῶν ἤ τῶν Πα­ρεκ­κ­λη­σί­ων.

* * *

          Ἀ­γα­πη­τοί μου ἀ­δελ­φοί,

            Θέ­λω νά πι­στεύ­ω πώς ὅ­λοι σας κα­τα­νο­εῖ­τε ὅ­τι τά ὅ­σα σᾶς ὑ­πο­δει­κνύ­ου­με σχε­τι­κά μέ τό μυ­στή­ρι­ο τοῦ γά­μου καί τήν ἱ­ε­ρο­πρε­πῆ τέ­λε­σή του εἶ­να ὀρ­θά καί ἡ τή­ρη­σή τους δι­α­σφα­λί­ζουν τήν ἱ­ε­ρό­τη­τα τοῦ μυ­στη­ρί­ου.

          Γι᾽ αὐ­τό καί σᾶς πα­ρα­κα­λῶ θερ­μά νά ἀ­ντα­πο­κρι­θεῖ­τε μέ προ­θυ­μί­α καί αἴ­σθη­μα χρι­στι­α­νι­κῆς εὐ­θύ­νης στίς πα­ρα­πά­νω ὁ­δη­γί­ες μας. Ἄλ­λω­στε σεῖς οἱ ἴ­δι­οι θά χαί­ρε­στε τό μυ­στή­ρι­ο τοῦ γά­μου, ὅ­ταν αὐ­τό τε­λεῖ­ται μέ ἀ­κρί­βει­α, μέ συ­ναί­σθη­ση, μέ ἡ­συ­χί­α.

Σε­βα­στεῖ­τε τήν εὐ­θύ­νη πού φέ­ρει ὁ Ἐ­πί­σκο­πός σας γι­ά τήν εὔ­ρυ­θμη λει­τουρ­γί­α τῶν ἐκ­κ­λη­σι­α­στι­κῶν πρα­γμά­των καί τήν εὔ­τα­κτη τέ­λε­ση τῶν ἱ­ε­ρῶν μυ­στη­ρί­ων. Καί μή δη­μι­ουρ­γεῖ­τε,

πα­ρα­κα­λῶ, προ­βλή­μα­τα στούς σε­βα­σμί­ους Ἱ­ε­ρεῖς μας, πού εἶ­ναι οἱ πνευ­μα­τι­κοί σας πα­τέ­ρες.

          Ἔ­χε­τε χρέ­ος ὡς μέ­λη τί­μι­α τῆς Ἐκ­κ­λη­σί­ας νά τη­ρή­σε­τε τόν λό­γο τοῦ ἀ­πο­στό­λου Παύ­λου : «Νά ἀ­κο­λου­θεῖ­τε πι­στά καί νά ὑ­πα­κού­ε­τε στούς ἐκ­κ­λη­σι­α­στι­κούς σας ποι­μέ­νες. Γι­α­τί αὐ­τοί ἀ­γρυ­πνοῦν γι­ά τή σω­τη­ρί­α σας, ἐ­πει­δή θά δώ­σουν λό­γο στόν Θε­ό» (Ἑ­βρ. 13, 17).

          Νά ἔ­χε­τε τήν εὐ­λο­γί­α τοῦ Θε­οῦ.

Μέ πα­τρι­κή ἀ­γά­πη καί πολ­λές εὐ­χές

Ο  ΜΗ­ΤΡΟ­ΠΟ­ΛΙ­ΤΗΣ

†  Ο  ΝΕ­ΑΣ ΣΜΥΡ­ΝΗΣ ΣΥ­ΜΕ­ΩΝ